Coutelas(-d'Alemagno)
Iris germanica
Iridaceae
Nom en français : Iris d'Allemagne.
Descripcioun :Aquéu coutelas, naturalisa desempièi de tèms, èi lou mai coumun que siegue. Se recounèis eisadamen à si flour d'un poulit vioulet prefouns. Èro planta dins li jardin d'Alemagno à l'Age-mejan.
Usanço :Lou rizoumo, empouisounant fres, sarié bon contro lou tussi en poudro. Lou fau ramassa, pela e lou bèn faire seca avans que de se n'en servi. Es utilisa peréu pèr se lava li péu de tèsto o chivu s'amas mies. Li flour soun diuretico.
Port : Erbo
Taio : 30 à 80 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Muraio
- Roucas
- Tepiero roucaiouso
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino pas couneigudo
Ref. sc. : Iris germanica L., 1753
Pato-de-lioun(-jauno-e-verdo)
Alchemilla xanthochlora
Rosaceae
Nom en français : Alchémille jaune vert.
Descripcioun :Li pato-de-lioun soun maleisado à destria. Pamens aquelo, pulèu coumuno dins li relarg fres e umide de mountagno èi pas la mai tihouso. Es uno planto pulèu grando e bèn drecho emé uno enflourejado que despasso bèn li fueio. Dóu group ALCHEMILLA, fau verifica que s'atrobon proun de dènt sus li tros de fueio, que i'ague ges de péu sus l'ipantium (ensèn di pèço souto l'ouvàri), nimai sus lou dessubre di fueio ; pamens li péu de pecou de fueio soun bèn dre.
Usanço :Li fueio (ensalado e té) coume li racino soun manjadisso. Èi couneigudo pèr sougna li plago, li bruladuro e pèr sarra li car, adounc bono contro la cacagno. Tambèn s'utiliso pèr d'ùni proublèmo de femo (règlo, pacholo...).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Alchemilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2400 m
Aparado : Noun
Mai à juliet
Liò : Pelouso fresco
- Riéusset
- Prado à rousèu
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éuroupenco
Ref. sc. : Alchemilla xanthochlora Rothm., 1937
(= Alchemilla vulgaris auct. )